نقش علمای دین در تأمین امنیت و صلح

سرمقاله

«همایش بزرگ علمای دینی حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی» عنوان نشست یک روزه‌یی بود که  روز گذشته با حضور شماری از عالمان دینی غرب کشور در هرات برگزار شد.
در کنفرانس دیروز، چهره‌های مطرحی از هرات، غور، بادغيس و فراه حضور داشتند و موضوعات مورد بحث نیز مسایل صلح افغانستان و اوضاع امنیتی کشور بود.
در اینکه بحث‌های این نشست به چه پیمانه می‌تواند تأثیر عملی داشته باشد، تردیدها و پرسش‌های زیادی وجود دارد.
این نشست در شرایطی برگزار می‌گردد که سرطان خشونت‌ها، ناروا داری و افراط گرایی در بیش‎تر ولایت‎های کشور بیداد می‌کند؛ امری که امروز سبب تباهی و وارونه نشان دادن چهره‏ی خشن اسلام شده و به پدیده‏ی «اسلام هراسی» در اذهان عمومی دامن زده است.
با توجه به نقش عالمان دین در ترویج فرهنگ صلح  و تامین امنیت در کشور، به نظر می‌رسد که متولیان امور دینی نقش فعالی نداشته و  به رغم انتظارهای زیاد، نتوانسته اند رسالت شان را در قبال رویدادهای جاری در کشور به انجام برسانند. موج افراط گرایی در منطقه، منازعات فرقه‎ای در پاکستان، عراق، سوریه، مصر  و...  افغانستان را نیز در محراق بحران احتمنالی قرار داده و زنگ خطر را در جهان اسلام به صدا در آورده اند؛ زنگ خطری که اگر علمای جهان اسلام بیش از این غفلت کنند؛ ممکن  است به بروز فاجعه‏ی بزرگ انسانی منجر شود.
البته نقش سازمان کنفرانس اسلامی را در کنترول خشونت در جهان اسلام نباید نادیده انگاشت و این سازمان به لحاظ جایگاه حقوقی جایگاه پذیرفته شده‌ای در سطح جهان دارد، ولی در سال‌های اخیر تنها به برگزاری کنفرانس‌های سبمولیک اکتفا کرده و تاکنون موفق به ارایه‏ی راهکار عملی برای حل بحران جهان اسلام  نشده است.
به نظر می‌رسد که تنها صحبت کردن از مقوله‌های چون «صلح»، «حمایت از نیروهای امنیتی» و «ترغیب و تشویق نیروهای دفاعی» و ... بدون راهبرد اجرایی کافی نیست؛ طرح این مقوله‌ها زمانی می‌تواند به تنهایی موثر واقع شوند که مخاطبان ظرفیت تحلیل و پذیرش این مباحث ارزشی را داشته باشند.
رویدادهای دردناک جهان اسلام نشاندهنده‏ی این امر است که علمای دین در ارایه‏ی فهم درست از  آموزه‎های اسلامی موفق نبوده و وضعیت از کنترول شان خارج شده است.
زبانه کشیدن آتش جنگ‏های فرقه‏ای در عراق، پاکستان و سوریه به این معناست که جریان‏های سیاسی با شعارهای ایدیولوژیک اذهان توده را به شدت تسخیر نموده و از نام اسلام به سود شان بهره برداری سیاسی و ایدیولوژیکی می‌کنند.
این شرایط ایجاب می‌کند که علمای جهان اسلام، برای بیداری مردم ( توده) برنامه‌های عملی را در هماهنگی با دولت‏های اسلامی در نظر گیرند و  افکار عامه  را از انحصار گروه‌های تندرو و ایدیولوژیک نجات دهند. شکی نیست که افغانستان نیز خالی از این ضرورت نیست و نیازمند شدید به ترویج و تبلیغ این مفهوم دارد.
روشن است که ادامه‎‏‌ی این وضعیت آسيب‏هاي جبران ناپذیری را کشور وارد نموده و آتش آن بیش‎تر از هر قشر دیگری، آموزه‎های دینی را ضربه خواهد زد.