مقابله با بیماری‎های زمستانی کودکان

بعضی از بیماری ها، بخصوص نوع ویروسی آن، در فصل زمستان افزایش می‎یابند. ویروس‎ها بزرگ و کوچک نمی‎شناسند و به هرکسی که شرایط مساعدی داشته باشد، حمله ور می‎شوند. در این میان ظاهرا کودکان هدف خوبی هستند. گرچه فرار از دست ویروس‎ها چندان کار آسانی نیست، خانواده‎ها باید در این فصل بیش‎تر مراقب فرزندان شان باشند و نکاتی را به آنها آموزش دهند.

سرماخوردگی

سرماخوردگی یکی از بیماری‎هایی است که تا به حال درمانی برای آن یافت نشده است؛ این بیماری ویروسی با انسداد بینی، آب ریزش بینی، سردرد خفیف، سوزش گلو، سرفه، خس خس سینه و... همراه است. ۱۰درصد از کودکان ممکن است در طول سال ۱۲بار سرما بخورند، ولی به طور متوسط هر کودکی ۶تا ۸بار در سال دچار سرماخوردگی می‎شود.

اگر بافت‎های لنفاوی در اثر سرماخوردگی بزرگ شود علائم انسدادی ایجاد می‎کند که به شکل خُرخُر شبانه است و کودک به علت خواب نامناسب، همیشه خسته و کسل به نظر می‎رسد هرچه سن کودک بالاتر می‎رود، تعداد سرماخوردگی‎ها نیز به دلیل قوی‎ترشدن دستگاه ایمنی کاهش می‎یابد. کودکانی‎که در محیط مزدحم قرار می‎گیرند، بیش‎تر از کودکانی‎که در خانه یا محیط‎های خلوت هستند دچار سرماخوردگی می‎شوند. ویروس‎ها از طریق ذرات تنفسی و آلودگی اشیای در دسترس منتقل می‎شوند. ویروس سرماخوردگی ضعیف است و مشکلی ایجاد نمی‎کند. (لازم به ذکر است بعضی پدر و مادرها وقتی ترشحات بینی کودک تغییر می‎کند، احساس می‎کنند سرماخوردگی عفونی شده در حالی‎که این تصور اشتباه است) سرماخوردگی، درمان دوایی خاصی ندارد و درمان‎ها فقط تسکین دهنده هستند؛ مثلا برای درمان تب می‎توان از دواهای تب بُر یا مسکن‎ها استفاده کرد و برای خارش و سوزش گلو باید از محلول آب نمک استفاده شود. بعضی خانواده‎ها در این فصل از ترکیبات تابلیت‎های ویتامینی مانند ویتامین C برای جلوگیری از سرماخوردگی کودک استفاده می‌کنند، درحالی‌که ویتامین C جلوی سرماخوردگی کودک را نمی‌گیرد، اما توصیه می‌شود در این فصل مصرف سبزیجات و میوه‌ها در کودکان بیش‌تر شود.

خروسک

بیماری دیگر شایع در فصل پاییز و زمستان خروسک است. این بیماری نیز در بیش‎تر موارد علت ویروسی دارد. این ویروس باعث تنگ شدن حنجره و نای می‎شود و این مجاری که مجاری اصلی هستند، مشکلاتی را برای کودک پدید می‎آورند. بیماری معمولا با یک سرماخوردگی ساده شروع می‎شود؛ ویروس ممکن است از فرد بزرگ‎سال به بدن کودک منتقل شده باشد. بعد از چند روز کودک دچار سرفه‎های خشک، خشن و صدادار می‎شود. اصطلاحا می‎گوییم سرفه‎های پارس مانند پیدا می‎کند. شدت بیماری در شب‎هاست، تنفس تندتر می‎شود و پوست شکم و قبرغه‎ها حالت فرورفته پیدا می‎کند و گاهی کبودی لب‎ها نیز دیده می‎شود. وقتی تنفس صدادار و به سختی انجام می‎شود نیاز به عکس‎برداری و بستری کردن کودک است.

سینوزیت

این بیماری نیز ممکن است یکی از عوارض سرماخوردگی باشد و معمولا در کودکان بزرگ‌تر و نوجوانان دیده می‌شود. چند نوع سینوزیت وجود دارد، ولی آنچه مدنظر است سینوزیت چرکی است. سینوزیت چرکی در افرادی که تماس بیش‌تری با سیگرت دارند، آلرژی دارند، کودکانی‌که چیزی را وارد بینی می‌کنند یا ریفلاکس معده به مری دارند، بیش‌تر مشاهده می‌شود. علایم اصلی به صورت احتقان بینی، ترشح چرکی (ترشح غلیظ و زرد) و سرفه‌های شبانه است. بوی بد دهان، اِدِم دور چشم و سردرد در کودکان کم‌تر دیده می‌شود. اگر ترشح چرکی و سرفه بیش‌تر از دو هفته طول بکشد به سینوزیت شک می‌کنیم و معمولا تا ۱۰روز اول در یک سرماخوردگی عادی به سینوزیت مشکوک نمی‌شویم. درمان سینوزیت نیز مصرف آنتی بیوتیک است.

گلودرد یا فارنژیت

فارنژیت ممکن است علت ویروسی یا باکتریایی داشته باشد. گلودرد چرکی قبل از دو سالگی کم‌تر دیده می‌شود و در کودکان زیر هشت سال شایع تر است. گلودردهای چرکی مهم هستند و معمولا با درد شدید گلو و تب بالا شروع می‎شود و از آب ریزش بینی و سرفه هم خبری نیست. در معاینه، داکتر چرک گلو را مشاهده می‎کند. این بیماری حتما باید درمان شود و درمان آن نیز مصرف آنتی بیوتیک هاست. تشخیص این که گلودرد ویروسی یا چرکی است فقط به عهده داکتر است و خانواده ها در این مواقع باید از درمان‎های خانگی خودداری کنند.

آنفلوآنزا

آنفلوآنزا بیماری ویروسی است که به شکل سرماخوردگی بسیار شدید ظاهر می‎شود و بیمار تب شدید بیش‎تر از ۳۹درجه سانتی‎گراد، درد استخوانی، کمردرد و درد اندام‎های انتهایی، گلودرد و سرفه‎های خشک دارد؛ حتی ممکن است علایم هاضمه هم با آن همراه شود. بیماری، درمان آنتی بیوتیکی ندارد ولی برای کاهش علائم می‎توان از تب‎بُرها و مسکن‎ها استفاده کرد. برای جلوگیری از آنفلوآنزا می‎توان از واکسن استفاده کرد. واکسن اواخر تابستان و اوایل خزان تزریق می‎شود. تجویز واکسن آنفلوآنزا از شش ماهگی شروع می‎شود؛ فقط برای بعضی کودکان تجویز واکسن ضروری است مثل کودکانی‎که مبتلا به بیماری‎های قلبی، ریوی و گرده هستند. واکسن آنفلوآنزا سالانه تزریق می‎شود و فقط برای پیش‎گیری از آنفلوآنزاست و در پیشگیری از سرماخوردگی هیچ تاثیری ندارد.

برونشیت

این بیماری در کودکان کم‎تر از ۲سال و معمولا پنج تا شش ماهه اتفاق می‎افتد. مجاری هوا در این کودکان بسیار کوچک است. بیماری با تب خفیف شروع می‎شود و ممکن است تنفس صدادار شود و باید درمان مناسب انجام بگیرد.

تشدید بعضی بیماری‎ها در زمستان: گاهی کودک، مبتلا به بیماری آسم یا آلرژی است که با شروع فصل سرما علائمش شدت می‌یابد. خشکی پوست دست و صورت نیز در زمستان بیش‌تر می‌شود؛ همچنین لیزبودن زمین به دلیل وجود برف و یخ از مواردی است که باعث شکستگی در دست و پای کودکان می‌شود. والدین توجه کنند که کفش‌های مناسبی برای کودکان تهیه کنند، لباس‌های گرم به آنها بپوشانند و غذاهای مفید و مقوی به آنها بخورانند.

اسهال‌های ویروسی

اسهال‌های زمستانی در کودکان عمدتا ویروسی اند. (برخلاف تابستان که اسهال‌های میکروبی شایع هستند) یعنی کودک با سرماخوردگی دچار اسهال و استفراغ می‌شود. در این مواقع نیز باید به از دست دادن آب بدن کودک توجه کرد و مصرف مایعات کودک را بالا برد.

لوزه سوم

لوزه سوم یکی از بافت‌های لنفاوی است که به صورت توده‌ای در سقف دهان قرار گرفته است و معمولا با معاینه معمولی دیده نمی‌شود و اگر در اثر سرماخوردگی بزرگ شود علایم انسدادی ایجاد می‎کند که به شکل خُرخُر شبانه است و کودک به علت خواب نامناسب، همیشه خسته و کسل به نظر می‎رسد و گاهی ممکن است دچار شب ادراری هم بشود. این کودکان تنفس دهانی دارند و کم کم صدای تودماغی پیدا می‎کنند. گاهی هم شنوایی شان دچار مشکل می‎شود که حتما باید درمان شود؛ درمان نیز معمولا جراحی است.