توافق، مرحمی بر التهاب انتخابات
توافق به دست آمده بین دو کاندید ریاست جمهوری با وساطت جان کری وزیر امور خارجه امریکا، ظاهرا به پایان بن بست انتخاباتی و بازشدن دریچههای امید به آیندهی بهتر در امور کشور و جامعه منتهی شده است. این بسیار خوب است که کاندیداهای ما به روندی مسالمت آمیز جهت پایان دادن به اختلافات و شفاف سازی نتیجهی انتخابات تن داده و سرنوشت میلیونها انسان این سرزمین را از بیثباتی و احیانا خشونتها دور و مصوون نگه داشتند. بدون شک پس از اعلام توافق رقبای انتخاباتی و تهیه برنامهی مرحلهای برای اعلام نتایج و تعهد نامزدان به پیابندی به آن در روحیه و روان شهروندان کشور تاثیر عمیقی گذاشته و جو خوشایند و آرامش بخشتری را شاهد هستیم.
اما مسالهی تفاهم و توافق انجام شده بدون اما و اگرها نیست و قاعدتا انتقادهای فراوانی بر نحوهی عملکرد و تعامل کاندیداهای انتخابات وارد است. مهمترین مساله این است که توافق انجام شده با پا در میانی و وساطت یک کشور قدرتمند نظیر امریکا، تداعی کنندهی آن است که ما بدون زور و تهدید نمیتوانستیم شاهد همگرایی و شکست بن بست انتخابات باشیم. این مساله شیرینی توافق و اعتماد کامل به آن را تا حدودی تحت تاثیر قرار داده و آیندهی سیاسی کشور را همچنان با قدری ابهام همراه میسازد. آیا نامزدان نسبت به توافقات خود پایبندی نشان خواهند داد و یا بعد از اعلام مجدد نتایج واکنشهای منفی تداوم خواهد یافت؟
موضوع دیگر به هیچ انگاشته شدن اعمال و اقدامات کسانی است که در مدت زمان سپری شده به انحاء مختلف خلاف قانون رفتار کردهاند و با اقدامات خود کشور را به سمت بحران سوق دادهاند. در حقیقت نتیجهی به دست آمده صرفا سیاسی است و به مسایل حقوقی و قانونی اندکی مراجعه شده است. حداقل باید شاهد آن میبودیم که راهکاری برای تنبیه و تادیب کسانی که فعالیتهای فراقانونی و خلاف مصالح کشور داشتهاند، مد نظر گرفته میشد. این رویکرد در واقع راه را برای تداوم و تکرار حرکتهای این چنینی که کشور را با خطرات فراوانی مواجه خواهد کرد، باز خواهد گذاشت.
نتیجهای که راهکار برون رفت از بن بست انتخابات به آن منتهی میشود اما تقریبا همان معادلهای است که در کشوری مانند افغانستان به فرهنگ نانوشتهی سیاست و قدرت تبدیل شده است و آن تشکیل دولت وحدت ملی است. این موضوع یعنی حتی اگر نتیجهی انتخابات اعلام شود و مورد پذیرش طرفین قرار گیرد، دولت و حکومتی که تشکیل میشود باید با رضایت هر دو طرف باشد و این موضوع درهای چانهزنی را همچنان باز نگاه خواهد داشت و احتمال آن میرود که طرفهای دخیل در ساختار قدرت به بهانهی دولت وحدت ملی به بازیها و رویاروییهای دوامدار و خستهکننده گرفتار شده و احتمال بیثباتی همچنان تداوم یابد.
به این ترتیب راهکار جناب کری در کابل فعلا به عنوان مرحمی توانستهاست التهاب انتخابات را فروکش نماید، اما آینده همچنان در دستان سیاستمداران ما و ابتکار عمل آنان خواهد بود.