دورباطل در پرونده فساد افغانستان

دورباطل در پرونده فساد افغانستان

هدر رفتن کمک‎هاي هنگفت جامعه جهاني به افغانستان طي سيزده سال گذشته سخن تازه‎اي نيست که در گزارش جديد اداره سيگار از آن ياد شده است. اين ادعا همواره از سوي نهادهاي بين‎المللي، مراجع امريکايي و مقامات دولتي و غير دولتي کشورهاي غربي مطرح شده و متهم درجه اول و اصلي آن نيز ساختارفاسد حکومتي و نهادهاي بدون برنامه‎اي معرفي شده که نتوانسته اند از اين حجم بزرگ کمک‎ها استفاده‎ي درست و مناسبي انجام دهند.

در مقابل اما دفاعيه‎ي حکومت افغانستان و نهادهاي مسوول در برابر چنين ادعاها سرسختانه و قاطعانه بوده و تمامي اتهامات به کشورهاي تمويل کننده‎ي غربي بازگردانده شده است. اين دور باطل بدون اينکه هيچ نتيجه‎اي را در بر داشته باشد ادامه داشته و در مقاطع خاص و مراحل حساس سياسي کشور، روي بورس مباحث سياسي قرار مي‎گيرد.

روشن نيست که هدف اصلي ارائه‎ي گزارش‎هاي فساد و اختلاس يا عدم تأثيرگزاري کمک‎هاي هنگفت جامعه جهاني در افغانستان از سوي اداره‎هايي مثل سيگار چيست؟ اگر منظور از آن پيگيري پرونده‎هاي فساد اداري يا پند گرفتن از نارسايي‎هاي موجود و گذشته باشد، بايستي راهکاري نيز پيشکش شود تا بتوان با استفاده از آن در آينده جلو نقايص و نارسايي‎هاي موجود را گرفته و از کمک‎هايي که در آينده واگذار خواهد شد، استفاده‎ي مطلوب و موثر صورت گيرد. از جانب ديگر، ضروري است تا اين گزارش‎ها در هماهنگي و تعامل منطقي با نهادهاي ملي و بين‎المللي ارائه شده و با استفاده از اسناد، مدارک و شواهد، عاملان اصلي اختلاس، فساد، بي برنامگي و هدر دهندگان اين کمک‎ها فاش شده و به محکمه کشانيده شوند.

شکي نيست که در اختلاس و فساد سيزده سال گذشته دست عناصري از دو سوي قضيه دخيل بوده و بهره‎‏برداري‎هاي ناروا و بزرگي از سوي عوامل داخلي و خارجي صورت گرفته است. به اين معنا که از يک‎سو عاملان اختلاس و فساد عزم بازسازي و بهسازي اوضاع عمومي افغانستان را نداشته و براي ساختن زيربناهاي آن متعهد نبوده اند، از جانب ديگر نيز بيش‎تر به سود و منفعيت فردي و شخصي شان مي‎انديشيده اند تا مصالح عمومي و منافع کلي کشوري به نام افغانستان. اما پرسش بي‌پاسخ اين است که چرا گزارش‎هاي شفاف طلبانه‎اي مثل گزارش سيگار در گذشته و در شرايطي نشر نشده است که بتواند جلو بخشي از حيف و ميل‎ها را گرفته و مانع هدر رفتن تمامي کمک‎ها گردد.

به هرحال، در شرايطي‎که افغانستان چشم‎انداز ناروشن و شفافي را در پيش رو دارد، نشر اين گزارش‎ها مي‎تواند بستري براي پيگري عوامل اختلاس و فساد گذشته شده و مبنايي براي جلوگيري از اين‎گونه موارد در دولت آينده گردد. هرگاه اين معيار در نشر اين گزارش مد نظر قرار داده شده و به عنوان ابزار و محوري براي برنامه‎ريزي درست در آينده گردد، تأثير آن به سزا خواهد بود، ورنه ثمري جز مغشوش ساختن افکار عمومي نخواهد داشت.