فرزانه اي از بلخ

فرزانه اي از بلخ

(به مناسبت سالروز شهات علامه شهید سید اسماعیل بلخی/24سرطان)

ما جان به فنا داديم تا زنده شما باشيد

برخاک مزار ما دايم به دعا باشيد

چون شمع وجود ما قربان شما گرديد

روشن‎گر شمع ما شايد که شما باشيد.

آشنايي با انديشه و هويت بزرگ مردان متعهد و دانشمند و غوطه‎ور شدن در درياي بي‎کران معرفت آنان کار بسيار دشواري است. دست يازيدن به برگي از درخت تنومند علمي شان هم ميسور هر تازه به دوران رسيده‎اي نمي‎تواند باشد. از آغاز آفرينش تاکنون انسان‎هايي بر پهنه‎یزمين قدم نهادند که وجودشان باعث حيات و تکامل روند بشريت بوده است. برخي از اين انسان‎هاي بزرگ با داشتن ايمان راسخ و هدفي والا کوشيدند، مصداق بارز «اني جاعل في الارض خليفه» باشند. جانشيني خدا در زمين نعمتي است الهي بر انسان‎هاي برگزيده و شايسته. زماني‎که بسياري از ملت‎هاي جهان در هاله‎اي از ناداني و عقب ماندگي به سر مي‎بردند، در جهان اسلام کانون‎هاي علمي و دانشمندان بزرگي با علوم و معارف خود نور و درخشش و شکوه اسلام را به ساير مناطق جهان مي‎گستراندند.

بي ترديد علامه شهيد سيد اسماعيل بلخي اين عالم آگاه و دانا يکي از پيشگامان نهضت علمي و انقلابي در افغانستان و جهان اسلام بوده که با فرياد پر جوش و خروش خويش تحول چشمگيري را در رويارويي با استبداد حاکم بر افغانستان به وجود بياورد. چه بلخي شهيد عمر پربرکت خويش را در مسير گسترش آگاهي ملت‎هاي محروم و در راه تحقق عدالت اجتماعي و تأمين حقوق انسان‎هاي دربند سپري کرد. او يکي از بنيانگذاران نهضت نوين اسلامي و از چهره‎هاي شناخته شده‎یملت افغانستان که به خاطر اهداف بلند و متعالي مرزهاي قومي و مذهبي را در نورديد و همواره براي تحقق عدالت اجتماعي، توسعه کشور بدون در نظر گرفتن هرگونه گرايشي به جهاد برخاست. آثار و انديشه‎هاي بجاي مانده از اين شهيد گران‎مايه نشان مي‎دهد که او تا چه اندازه براي تأمين استقلال واقعي، فقر زدايي، وحدت ملي و مجهز نمودن ملت‎ها به سلاح علم و دانش تلاش کرد و سخن بر زبان آورد.

 و اما بلخ زادگاه شهيد علامه بلخي. اين شهر همانند ساير شهرهاي خراسان کهن، مهد فرهنگ و گهواره علم و دانش بوده و در قرون متمادي تاريخ همواره پرورشگاه علما، عرفا، حکما و فضلا بوده است.

افتخار اين سرزمين تاريخي همين بس که مردي به حضور علي بن ابيطالب (ع) در کوفه آمد و امام نام زادگاه او را جويا شدند. آن مرد گفت از خراسان آمده ام. امام دوباره پرسيدند از کدامين شهر خراسان؟ جواب آمد از بلخ. سپس حضرت علي (ع) لبخندي زدند و فرمودند: «خدا کند بلخ هميشه خوش و خرم باشد. آن شهر آکنده به علم و دانش است. آنگونه که انار به دانه هاي خود آکنده است.»

 موقعيت مخصوص و نفوذ عميق فرهنگي اين شهر موجب شده که اين منطقه همواره نقش تعيين کننده در تحولات سياسي و اجتماعي افغانستان داشته باشد. بلخ در عين حال در شکست متجاوزان بزرگ تاريخ که هر وقت هواي حمله و تهاجم به خراسان به سرشان زده نقش بسزايي داشته است. متجاوزاني که از هر گونه ظلم و تعدي به ساکنان بلخ دريغ نکرده اند.

وجود شخصيت‎هاي بزرگ فکري، علمي، فرهنگي و سياسي بيانگر غناي فرهنگي يک ملت يا يک سرزمين است. ملت‎هاي متمدن و شايسته که همواره از فرزانگان و مفاخر خويش تجليل و تقدير به عمل مي‎آورند و ياد و خاطرات تلخ و شيرين آن ها را گرامي مي‎دارند، در حقيقت از فرهنگ و تمدن اسلامي خود تجليل به عمل مي آورند. دين خود را نسبت آن ها ادا مي‎کنند. چرا که آن‎ها جان‎شان را در راه پاسداري از ارزش هاي متعالي اسلامي و انساني فدا کرده اند.

 منبع: شاهد ياران شماره 64