نویسنده: نوذر شفیعی منبع: خبر آنلاین
حمله امريكا و نيروهاي ناتو به افغانستان در سال 2001 ميلادي كه در پي حوادث يازده سپتامبر صورت گرفت موجب شد تا نيروهاي فرامنطقهاي به بهانه مبارزه با تروريزم در اين كشور حضور سنگين امنيتي و نظامي پيدا كنند و اين مساله به عنوان نقطهی عطف در تاريخ حيات سياسي و اجتماعي افغانستان محسوب ميشود. در عين حال طي بيش از يك دهه اخير مردم افغانستان به واسطه حمايتهاي اقتصادي و امنيتي كه از سوي جامعه جهاني دريافت كرده اند، موفق به شكل دادن حكومتهاي ملي بر اساس دموكراسي حداقلي شده اند.
از طرف ديگر، روند تحولات منطقه و ضرورتهاي موازنه سازيهاي سياسي و امنيتي جديدي كه از سوي بازيگران منطقهاي و فرامنطقهاي دنبال مي شود موجب افزايش جايگاه و موقعيت ژئوپليتيكي افغانستان شده است.
موارد فوق بدين معني است كه تحولات سياسي و امنيتي افغانستان آثار مستقيم و غيرمستقيم بر حوزههاي امنيت ملي ایران دارد و اين مساله ايجاب ميكند تا رويكردهاي استراتژيك ايران در قبال افغانستان تابع اصول و قواعد ويژهاي باشد.
امروزه وضعيت روابط ايران و افغانستان تحت تاثير مجموعهاي از عوامل مثبت و منفي قرار دارد و تاثير برآيند اين عوامل در تعيين سطح و كيفيت روابط دو كشور مهم ميباشند. برخي عوامل مثبت در اين خصوص عبارتند از: اصل همسايگي، تاريخ و فرهنگ مشترك، مسلمان بودن مردمان دو كشور، حمايت دائم ايران از ثبات داخلي افغانستان، سابقه خوب روابط و ... . در عين حال، برخي عوامل منفي نيز عبارتند از: تنشهاي مرزي و هيدروپوليتيكي، قاچاق مواد مخدر، نقش بازيگران ثالث، برجسته شدن اختلافات قومي و مذهبي، حضور دشمنان فرامنطقه اي ايران در افغانستان، فقر و ناتواني اقتصادي افغانستان و ... .
بنابراين با توجه به تاثيرگذاري گزارههاي فوق در تعيين اصول و مباني رويكرد استراتژيك ايران در قبال افغانستان، به نظر ميرسد محورهاي زير در اين خصوص حائز اهميت باشند:
1- رعايت اصل همسايگي و عدم مداخله در امور داخلي افغانستان
2- حفظ مشتركات تاريخي و فرهنگي دو كشور
3- امنيت مشترك بر اساس تعريف از تهديد مشترك
4- ضرورت همكاريهاي دوجانبه و چندجانبه براي شكل دادن به رويكرد امنيت منطقهاي
5- اصل هم تكميلي و توسعه ظرفيتهاي همكاري اقتصادي دو كشور
ضرورت رعايت و توجه به اصول و مباني فوق بدين معني است كه در چشم انداز توسعه روابط ايران و افغانستان بايد به مطلوبيتها و اولويتهاي زير توجه بيشتري داشت:
1- تحرك بيشتر ديپلماسي رسمي در جهت ارتقاي روابط دو كشور به سطوح راهبردي و غير قابل تفكيك؛
2- انتقال دانش و تجربيات علمي، فني و اقتصادي ایران به افغانستان به منظور تحكيم و تثبيت پايه هاي همكاريهاي دو كشور؛
3- توسعه و تقويت نقش ديپلماسي عمومي در روابط با افغانستان به منظور حفظ و توسعه تاريخ و فرهنگ مشترك؛
4- ايجاد فضاي باز ژئوپليتيكي براي افغانستان به منظور تاثيرگذاري مثبت بر تنشهايي كه منشاء جغرافيايي دارند؛
5- هماهنگي و همكاريهاي امنيتي دو كشور در سطوح اطلاعاتي و عملياتي به منظور مقابله با پديده هاي تروريزم، قاچاق كالا و ساير عوامل نا امني.
ارسال نظر برای این مطلب
درباره ما
سخن جدید
اطلاعات کاربری
نویسندگان
لینک دوستان
نظرسنجی
سایت سخن جدید از نظر تغییرات ظاهری چگونه است؟
آمار سایت