زمستان پر حادثه و ناتوانی نهادها

نویسنده: علی سینا

هرسال وقتی زمستان فرا می‎رسد زنگ خطر رخدادهای ناشی از حوادث زمستانی برخی از نقاط کشور را مورد تهدید قرار می‎دهد و احتمال رویدادهای ناگوار در مناطق سردسیر، ساکنان آن مناطق را به هراس و لرزه وا می‎دارد.
امسال نیز وقتی شهروندان شاهد بارش برف شدند، تکرار تجربه‎ی سالیان پیشین و نارسایی‎های ناشی از حوادث طبیعی زمستانی، بار دیگر زنگ خطر را به صدا در آورد و تراکم بارش برف در شمال کشور ‌منجر به برفکوچ پر تلفات و بی سابقه در نقاط مختلف بخصوص در ولایت پنجشیر شد. مجموع این حوادث دستکم جان بیش از سه صد نفر را گرفت؛ چیزی‎که تصوری آن حتی دردناک و تأسف آور است. برق پایتخت و برخی از ولایت‌ها نیز براثر بارش‎های سنیگن برف و برفکوچ‎های سالنگ قطع شد و زندگی عمومی را دچار اختلال بیش از حد ساخت. تصور افزایش این‎ گونه حوادث در نقاط دیگر کشور نیز بعید نبود و زنگ هشدار بیش از حد را در سراسر کشور به صدا در آورد. زیرا میزان اطلاع‎رسانی برحسب پیش‎بینی‎های دقیق اندک است و اقدامات اجرایی برای جلوگیری از این گونه حوادث نیز ضعیف‎تر از آن است که بتوان به آن اکتفا نموده و اعتماد کرد.
این درحالی است که در کشورهای سردسیر دنیا که سالانه برف شدیدتر و به مراتب بیش‎تری می بارد، در شهرها و روستاهای آن هیچ اتفاق ناگواری نیفتاده و خدمات عمومی با سکتگی خاصی مواجه نمی‎شوند. علت همه‎ی این موارد، برنامه‎ریزی و مدیریت صحیح است، برخلاف کشورهایی چون افغانستان که بحران مدیریت، باعث می‎شود تا برف نیز به جای اینکه نعمت آسمانی باشد، بحران زمینی را در پی می‎آورد.
قدر مسلم این است که در کشوری که برف به منزله‎ی زر بوده و نبود آن به معنای فقر و نابودی است، به هیچ وجه قابل قبول و شایسته نمی‎باشد تا به هنگام بارش این نعمت آسمانی که منبع خیر و برکت فراوان است، شرایط بحرانی اعلام شود و عامه‎ی مردم دچار مشکلات فراوان گردند .
حقیقت این است که حادثه‌ها و تجربه‌های تلخ کشور در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه‎ای نظیر زلزله، سیل و سیلاب، حوادث جاده‌ای و برفی، از جمله مسایلی اند که هرساله به صورت متناوب و متوالی در حال وقوع است که بروز هر کدام از حوادث فوق، کشور را با مدیریت بحران و استفاده از نیرو‌ها و نهادهای اجرایی روبرو می‎سازد.
لذا می‎طلبد تا برای پیش‎گیری از این‎گونه حوادث و مدیریت لازم آن، تدابیر ویژه، مدیریت مناسب و اقدامات مطلوبی روی دست گرفته شود. پیشگیری از این‎گونه حوادث و مقابله با آن توسط یک نهاد یا اداره‎ی واحد محقق نخواهد شد. حداقل اقدام‎های ضروری این است که باید نهادهای هماهنگ با برنامه‎‎های منسجم در این راستا ایجاد گردیده و دست به کار شوند. اداره‎های هواشناسی در سراسر کشور راه‌‏اندازی و با ابزارهای لازم فنی مجهز شوند تا بارش‎های سنگین برف و سایر حوادث طبیعی را در نقاط مختلف کشور پیش‎بینی نمایند. نتایج پیش‎بینی‎های انجام شده با استفاده از پایگاه‎های رسانه‎ای به اطلاع مردم رسانیده شود و ساکنان نقاط آسیب‎پذیر بتوانند حداقل آمادگی‎ها را داشته باشند. به دنبال اطلاع‎رسانی از حوادث زمستانی، نهادهای مبارزه با حوادث، تدارکات لازم را مهیا نموده و در رفع نیازمندی‎های آسیب‎دیدگان حوادث اقدام‎های عاجل، به موقع و سریع را انجام دهند.
تردیدی نیست که هرگاه اقدام‎های هماهنگ پیش‎گیرانه و مقابله‎جویانه در برابر رخدادهای حادثه‏‎آفرین زمستانی روی دست گرفته نشود، بار دیگر ما شاهد حوادث تلخ و ناگواری در نقاط مختلف کشور خواهیم بود. در آن صورت، با رفتن برف زمستان، روسیاهی برای مسئولان کشور باقی مانده و نهادهای موظف در این راستا ناکارآمدتر از پیش رونما خواهند شد. بنابراین، بهتر است که برنامه‎های کارشناسی شده در این خصوص روی دست گرفته شوند تا اگر نتوانیم به صورت عاجل و در کوتاه‎مدت جلو حوادث زمستانی را بگیریم، دست‎کم در درازمدت شاهد رخدادهای تلخ و ناگوار ناشی از بارش برف و سایر حوادث طبیعی نباشیم.