دست دوستی که هنر می فشارد

جشنواره نوروزی مهاجرین افغانستانی در ایران، ۲۶ تا ۲۸ حمل به همت گروه «جوانان مهاجر افغانستان» در فرهنگسرای خاوران برگزار شد. نمایشگاه عکس، موسیقی، شب شعر و تئاتر از برنامه‌های ویژه این جشنواره بود.
به نقل از خبرگزاری فارس، فرهنگسرای خاوران در طول این سه روز میزبان جشنواره گل سرخ بود. جشنواره‌ای که برپا شده بود تا روابط فرهنگی دو کشور افغانستان و ایران را تقویت کند. در این جشنواره‌ که امسال دومین دوره برگزاری‌اش را پشت سر گذاشت، شهروندان و مهاجران افغانستانی و ایرانی شاهد فرهنگ‌های‌ عامه افغانستان بودند. از موسیقی و عکاسی گرفته تا تئاتر و سینما در این جشنواره ابزاری بودند برای نشان دادن ریشه‌ها و فرهنگ‌های بومی کشور افغانستان. البته در کنار غرفه‌های هنری، غرفه‌هایی چون صنایع دستی و غذاهای محلی نیز به چشم می‌خورد.
کبری غلامی، مسئول برگزاری این جشنواره درباره جشنواره دو ساله «گل سرخ» می‌گوید: «پارسال اولین جشنواره نوروزی گل سرخ را برگزار کردیم امسال نیز با توجه به استقبالی که سال گذشته از این جشنواره به عمل آمده بود، تصمیم گرفتیم برای سه روز این جشنواره را برگزار کنیم. امیدوارم در این سه روز توانسته باشیم روابط فرهنگی بین ایران و افغانستان که اشتراکات زیادی هم دارند را دوباره نشان دهیم و بیش از گذشته بر همدلی بین این دو ملت تاکید کنیم.»
جشنواره‌ای برای نشان دادن دستاوردهای مهاجرین
غلامی از استقبال مهاجرین دیگر شهرهای ایران می‌گوید: «در این جشنواره 26 غرفه برپا شده بود که از ولایت‌های مختلف از جمله اصفهان، کاشان، قم، یزد، تهران و کرج در آن شرکت کرده بودند. در این غرفه‌ها هنرهای مختلف مهاجران افغان به نمایش گذاشته شده بود و هر یک از مهاجران  افغانستانی دستاوردهایشان را در این جشنواره به نمایش گذاشتند.»
نمایشگاه عکس «نیمه پنهان» یکی از بخش‌های درخور توجه این جشنواره سه روزه بود. نمایشگاهی که نگاهی تازه از افغانستان را فارغ از کلیشه‌های رایجی که از افغانستان تا کنون دیده شده، به نمایش می‌گذاشت. غلامی در خصوص بخش عکس این جشنواره نیز می‌گوید: «نمایشگاه عکسی تحت عنوان «نیمه پنهان» در سالن نگارخانه و محوطه سالن مرکزی فرهنگسرای خاوران دایر شده بود. افغانستان را اغلب مردم به جنگ و خرابی می‌شناسند. ما با برپایی این نمایشگاه عکس سعی کردیم که افغانستان را از زوایای مختلف به تصویر بکشیم.»
تفاهم فرهنگی بین دو ملت
شعر و موسیقی ایران و افغانستان از دیرباز پیوندی جداناشدنی با هم داشته‌اند و ریشه‌های تاریخی مشترک دارند. غلامی ادامه می‌دهد: «یکی از برنامه‌های این جشنواره شب شعر و موسیقی بود که طی دو شب و مدت سه ساعت در آن شعرخوانی برگزار شد و موسیقی سنتی ایران و  افغانستان هم در کنار هم اجرا شدند. از دیگر برنامه‌های این جشنواره اجرای گروه تئاتر جناب عطایی و جناب حمیدی بود که اتفاقا  دوستان ایرانی از این نمایش استقبال خوبی به عمل آوردند.»
مسئول برگزاری این جشنواره، اهمیت این جشنواره را در تحکیم روابط بین دو کشور می‌بیند و می‌گوید: «با برپایی جشنواره مثل گل سرخ می‌توان زوایای مختلف فرهنگی افغانستانت را نشان داد و هموطنان ایرانی نیز با تماشای این جشنواره خواهند دید که چقدر ریشه و تفاهم فرهنگی بین این دو ملت وجود دارد. خیلی از دوستان ایرانی که از این جشنواره دیدن کرده‌اند دیدگاهشان نسبت به  افغانستان عوض شد. گروهی که این جشنواره را راه‌اندازی کرده یک گروه خودجوش است که متشکل از جوانان مهاجر دانشجویی است که دغدغه‌هایی در این خصوص داشتند. ما از هیچ ارگان و نهاد  خاصی حمایت نمی‌شویم و منابع مالی‌امان هم از طریق کمک‌های مرمی به دست می‌آید.»
رنگ موسیقایی جشنواره گل سرخ
یکی دیگر از غرفه‌های جالب توجه این جشنواره، بخشی بود که به موسیقی افغانستان اختصاص داده شده بود. موسیقی افغانستان در سبک‌ها و شیوه‌های گوناگون، هنرمندانی را پرورانده که شهرت بعضی از آنان از حدود مرزهای این کشور نیز فراتر رفته‌است. از دههٔ شصت هجری خورشیدی، افغانستان درگیر خشونت‌های داخلی بوده‌است. از این رو علی‌رغم میراث غنی موسیقی در این کشور، موسیقی سرکوب شده؛ با اینکه شهر کابل مرکز فرهنگی افغانستان است در عرصهٔ موسیقی، هرات جایگاه ویژه‌ای دارد، چرا که وطن موسیقی سنتی افغانستان است و نسبت به سایر ولایت‌های افغانستان موسیقی‌اش به موسیقی ایرانی نزدیک‌تر است.
علی اکرمی، مسئول غرفه فرهنگی هنری نوای آشنا می‌گوید: «موسسه ما در زمینه موسیقی و برگزاری کنسرت فعالیت می‌کند که در کل ایران اگر برنامه‌ای تحت عنوان موسیقی افغانستان برگزار شود،  موسسه ما وظیفه برپایی آن را دارد. در طی جشنواره گل سرخ نیز هر شب در فضای باز اجرا داشتیم.»
این نوازنده و مدرس می‌افزاید:‌ «بیشتر مهاجران افغان در ایران به دنیا آمدند و با خیلی از مسائل فرهنگی و ریشه‌ای کشورشان آشنا نیستند. اگر چنین جشنواره‌هایی نباشد مردم مهاجر فرهنگ خود را فراموش می‌کنند.موسیقی افغانستان و موسیقی ایران از دیرباز نزدیکی‌هایی با هم داشتند به عنوان نمونه سازهای تنبور و دو تار که در ایران متداول هستند از گذشته‌های بسیار دور در افغانستان نیز کاربرد داشتند.»
یک ملت با ریشه تاریخی مشترک
انجمن فرهنگی نواندیشان افغانستان یکی از گروه‌های فعالی است که همواره در رویدادهای این چنینی حضوری پرنگ دارد.
قربانعلی احسانیان دبیر انجمن فرهنگی نواندیشان افغانستان که در جشنواره گل سرخ هم حضور داشت ، می‌گوید: «انجمن نواندیشان افغانستان در سال 84 و توسط جمعی از طلاب و دانشجویان شهر قم پایه‌گذاری شد. ما در انجمن فعالیت‌های متنوعی از جمله چاپ ماهنامه و فعالیت‌های فرهنگی مثل دوره‌های آموزشی برای مهاجرین را برگزار می‌کنیم. همچنین مجموعه تصاویر متفاوت را از افغانستان را برای تغییر دیدگاهی که نسبت به کشورمان وجود دارد ارایه می‌دهیم. در واقع ما سعی می‌کنیم که جوان‌ها را با فرهنگ خودشان آشنا کنیم و آنها را برای بازگشت به میهن شان ترغیب کنیم.»
احسانیان درباره علاقه‌نشان دادن ایرانیان به این جشنواره نیز می‌گوید: «برنامه‌های این چنینی می‌توانند در تحکیم رابطه بین دو کشور ایران و افغانستان بسیار تاثیرگذار باشند. بسیاری از دوستان ایرانی وقتی از این جشنواره دیدن کردند افغانستانی متفاوت را دیدند خیلی از آنها فکر می‌کردند که مهاجرین افغانی صرفا کارگران ساختمانی هستند اما وقتی به این جشنواره قدم می‌گذاشتند می‌دیدند که ما اهل فرهنگ هستیم و این باعث تغییر دیدگاه و در عین حال باعث دوستی بیش‎تر می‌شد ما یک ملت هستیم و ریشه تاریخی مشترک داریم و فقط یک مرز سیاسی است که ما را از یکدیگر جدا می‌کند.»